Tweede ronde in de Europese strijd tegen softwarepatenten
Sun, 11/04/2004 - 13:17 — Anonymous
Na maanden van gesprekken achter gesloten deuren heeft het Ierse voorzitterschap van de Europese Unie de voorgestelde EU-richtlijn over sofwarepatenten teruggebracht naar het "politieke" niveau. De Ieren willen dat de leden van de Raad van Ministers van de lidstaten overeenkomen om tegen mei alle bezwaren te laten vallen. De tekst van het vooritterschap verwerpt alle verhelderende amendementen van het Europees Parlement van september 2003. In plaats daarvan pleit hij voor onomwonden octrooien op computerprogramma's, datastructuren en procesbeschrijvingen.
Een poging van de laatste kans door de Luxemburgse delegatie om interoperabiliteit met gepatenteerde standaarden te verzekeren werd verworpen. De patentafdeling van Nokia verzamelt momenteel handtekeningen van bedrijven die voorstander zijn van de tekst van het voorzitterschap. Aan de andere kant staan de sympathisanten van het voorstel van het Europees Parlement. Zij roepen op tot een "webstaking" en een demonstratie in Brussel op 14 april onder het motto "Geen softwarepatenten -- Alle macht aan het parlement".
Inhoud
- Softwarepatenten terug in de schijnwerpers van de Europese politiek
- "Oproep tot handelen" van Nokia's patentafdeling
- Reacties van EP-leden over de positie van de Raad-werkgroep
- Tekst van het voorzitterschap verwerpt interoperabiliteit
- Webstaking, Demonstraties, Conferenties
- Koppelingen met voetnoten
Softwarepatenten terug in de schijnwerpers van de Europese politiek
Na maanden van verborgen Brusselse achterkamerpolitiek keert het debat over de controversiële Europese richtlijn over softwarepatenten terug naar het hoogste politieke niveau. Op dinsdag 6 april stuurde het Ierse voorzitterschap van de EU de zaak terug naar CoRePer. Dat comité, dat bestaat uit permanente vertegenwoordigers van de lidstaten, staat traditioneel bekend als het centrum van koehandel voor moeilijke dossiers.
(zie ook Werkgroep EU-Raad van Ministers 2004/01/29: Werkdocument Softwarepatenten )
Als antwoord hierop mobiliseren campagnevoerders voor en tegen softwarepatenten hun medestanders in de Raad of het Parlement. De sympathisanten van het Parlement hebben een dag van massale acties in Brussel aangekondigd, op woensdag 14 april. Hoogtepunt wordt een conferentie in het gebouw van het Europees Parlement. Ze vragen daarnaast hun medestanders om deel te nemen aan een "webstaking" volgende week. Daarbij worden websites afgesloten om "de gevolgen van softwarepatenten te demonstreren, voor het te laat is".
De zet van het Ierse voorzitterschap om het dossier terug te sturen was niet onverwacht, maar geeft duidelijk aan dat het dossier opnieuw in het centrum van de politieke belangstelling staat.
Volgens een bron die vertrouwd is met het standpunt van het voorzitterschap "is er duidelijk vooruitgang merkbaar binnen de werkgroep op het gebied van de problemen die sommige lidstaten hadden met de bewoordingen. Maar er zijn nog steeds belangrijke verschillen tussen lidstaten in verband met sommige van de meest fundamentele discussiepunten. Algemeen wordt aangenomen dat het technische werk voor zover mogelijk nu achter de rug is. Er is nu nood aan inbreng van uit de politiek, als er algemene overeenstemming tegen mei bereikt moet worden".
De lidstaten worden verondersteld om tot een gemeenschappelijk standpunt te komen bij een bijeenkomst van de Raadsformatie Concurrentievermogen in Brussel op 17 en 18 mei.
"Oproep tot handelen" van Nokia's patentafdeling
Lobbyisten voor softwarepatenten maken zich op voor de strijd. FFII heeft een kopij bemachtigd van een aanbevelingsbrief die uitging van Nokia and Software Patents bij monde van Tim Frain (Nokia/Southwood) en Dany Ducoulombier (Nokia/Brussel) waarin gevraagd wordt naar pro-patent handtekeningen.
"Alle Europese innovatieve krachten, inclusief individuele uitvinders, kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's), evenals grote multinationals, hebben patenten nodig om hun uitvindingen te beschermen, een beloning te voorzien voor het voeren van Onderzoek en Ontwikkeling (O&O" in Europa, en om licentie- en technologie-uitwisselingen te promoten), zo stelt de brief.
"Het lijkt erop dat Nokia Opera niet onder de Europese innovatieve krachten rekent", zegt Håkon Wium Lie, CTO van Opera Software Inc, een innovatieleider in de webbrowsermarkt en producent van veel van de software die in Nokia's mobiele telefoons gebruikt wordt.
En, zoals Hartmut Pilch (voorzitter van FFII en woordvoerder van de Eurolinux-alliantie) verklaart, "is Opera slechts een van de duizenden innovatieve Europese bedrijven die publiek onze petities tegen softwarepatenten steunen."
Pilch gaat verder:
"Nokia's patentafdeling stelt dat patenten nodig zijn om onderzoek te bekostigen in de softwaresector. Dat lijkt op een wanhopige poging om de misverstanden te versterken van mensen die niet vertrouwd zijn met de ICT-sector. Alle economische studies die we kennen, inclusief die die door de Europese Commissie en door lidstaten besteld is, hebben aangetoond dat softwarepatenten slechts een tweederangsrol vervullen als middel om onderzoeksfondsen terug te verdienen.
De belangrijkste drijfveren van concurrentievoordeel zijn het auteursrecht (copyright), het bedrijfsgeheim, complexiteit, netwerkeffecten en de mogelijkheid om snel klantgericht te reageren. In feite hebben patentinvesteringen, zo wijzen de meest gedetailleerde studies uit, ertoe geleid dat het onderzoeksbudget daalt en weggehaald wordt van O&O-investeringen in deze sector. Talrijke getuigenissen van bedrijfsleiders bevestigen dit."
De brief van Nokia lijkt qua stijl en inhoud erg op de brief van de 5 CEO's van november laatstleden en het "Gezamelijke Standpunt van de Industrie" van april 2003. Tim Frain, hoofd van de afdeling Intellectueel Eigendom bij Nokia, die ook verantwoordelijk was voor de eerdere brieven, probeert dit maal handtekeningen van CTO's te verzamelen. Niettemin is zijn brief geschreven vanuit het perspectief van een patentadvocaat van een bedrijf die vreest voor de erosie van het belang van de octrooiafdeling binnen die onderneming. Om deze erosie te voorkomen leggen Frain en een paar andere patentadvocaten steeds opnieuw goedgelovige mensen woorden in de mond die niet meer zijn dan een eeuwige herhaling van enkele bedrieglijke mantra's. Maar dit keer, door zich te richten op CTO's, bedriegen ze niet alleen de lezers maar ook de ondertekenaars. De brief stelt dat de positie van de Raad erin bestaat patenteerbaarheid van "consumentenelektronica, huishoudtoestellen, transportmiddelen en medische instrumenten" te verzekeren. De amendementen van het Europees Parlement zouden deze zaken onpatenteerbaar maken. Niets is minder waar. Maar de CTO's kunnen vaak onmogelijk deze stellingen onderzoeken, in het bijzonder als hun secretariaat hen vertelt dat de juridische afdeling deze "Oproep tot Handelen" steunt.
Reacties van EP-leden over de positie van de Raad-werkgroep
Volgens Nokia is het "raadzaam" voor het Ierse voorzitterschap om "een evenwichtige tekst voor te stellen die de beloningen behoudt voor Europese innovatie in diverse sectoren als telecommunicatie, informatietechnologie, consumentenelektronica, huishoudapparaten, transportmiddelen en medische instrumenten". Dat terwijl het Europees Parlement vroeg om beperkingen om te verzekeren dat patenten niet doordringen tot niet-technische gebieden of interoperabiliteit ernstig gehinderd wordt in onze netwerkmaatschappij.
Aan de andere kant zegt James Heald, coördinator van FFII-Engeland, dat de tekst eigenlijk "de meest extreme tot nu toe is, en hij alleen samengesteld is uit de meest pro-patentgerichte delen van alle vorige teksten. Alle belangrijke amendementen die het Europees Parlement stemde in september worden compleet genegeerd. De voorlopige tekst is gewild blind voor alle problemen die het EP probeerde aan te pakken."
Dit inzicht wordt gedeeld door vooraanstaande parlementsleden. Parlementslid Piia-Noora Kauppi, een Finse vertegenwoordigster van de Europese Volkspartij, spreekt haar ongenoegen uit over de de minachting van de Raadswerkgroep voor parlementaire democratie:
Aangezien de Raad aan het proberen is om een compromis te vinden met het Europees Parlement over het voorstel tot patentering van in computers geïmplementeerde uitvindingen (softwarepatenten), zou het zijn werk moeten baseren op de uiteindelijke beslissing die door het plenaire Parlement genomen is. Niet op het voorstel van de Commissie of het Comité voor Juridische Zaken. Te zien aan de documenten die door de werkgroep van de Raad tot nog toe opgesteld zijn, lijkt het er niet op dat de Raad rekening houdt met Europa's verkozen wetgevers.
EP-lid Daniel Cohn-Bendit, voorzitter van de Groenen/EFA-groep, stelt omonwonden vast:
De werkgroep van de Raad is er tot nu toe totaal in mislukt om de problemen aan te pakken die de comités Cultuur en Industrie van het EP probeerden op te lossen. Ze gedragen zich op dezelfde manier als het comité Juridische Zaken vorig jaar, en we kunnen verwachten dat ze op dezelfde manier zullen mislukken.
Het is duidelijk dat de nationale patentambtenaren in de Raad geen "harmonisering" of "verduidelijking" willen. Ze willen veeleer de belangen van het octrooi-etablishment verzekeren. Als ze niet krijgen wat ze willen, begraven ze simpelweg de richtlijn en proberen ze andere middelen te vinden om de bestaande wet te omzeilen. De duidelijkheid van de bestaande wet is werkelijk pijnlijk voor hen.
De ondoorzichtige procedures en niet-constructieve werkwijze hebben ook aanleiding gegeven tot een nieuwe Oproep tot Handelen, die door talrijke parlementairen ondertekend is sinds de publicatie ervan in november laatstleden. Nokia schijnt de titel van hun brief ontleend te hebben aan deze welbekende "Oproep tot Handelen".
Tekst van het voorzitterschap verwerpt interoperabiliteit
Het meest ironisch vindt FFII de bewering dat de tekst de tekst die voorgesteld werd onder het Iers voorzitterschap "de interoperabiliteit niet overdreven zou schaden".
Jonas Maebe, de Belgische vertegenwoordiger van FFII verduidelijkt:
De parlementaire commissies ITRE (industrie, externe handel, onderzoek en energie) en JURI (juridische zaken en interne markt) en de plenaire vergadering van het Europees Parlement, vroegen allen een speciale bepaling om dataconversie tussen verschillende paketten en softwareplatformen mogelijk te maken. Zonder zulke bepaling kunnen bedrijven softwarepatenten gebruiken om consumenten voor het gebruik van hun data afhankelijk te maken van een bepaald programma of besturingssysteem; concurrentie zou onmogelijk zijn.Het is een structureel probleem. Elke individuele nichemarkt wordt bedreigd. Dat is ook de reden waarom in de uiteindelijke stemming in September het Europees Parlement de bepaling goedkeurde met een meerderheid van 393 stemmen tegen 35.
Maar volgens Nokia is alles in orde, want, zo zeggen ze, de Werkgroep van de Raad van Ministers komt tegemoet aan de vraag van het Europees Parlement. Maar hoe (afgezien van een dapper 112) doet de Werkgroep dat? Door het artikel van het Europees Parlement in zijn geheel te verwijderen, en in plaats daarvan een overweging toe te voegen dat alle problemen kunnen worden overgelaten aan de bestaande kartelwetgeving.
Denk eraan, dit is de anti-monopoliewet die er net 4 jaar over gedaan heeft, met enorme uitgaven, om achter één "enkel" beschuldigd bedrijf aan te gaan, Microsoft. Microsoft zegt nu dat het voor nog eens 4 jaar in beroep kan gaan. Uiteindelijk lijkt het er op dat de zaak in der minne geregeld zal worden met een cross-license akkoord tussen Microsoft en Sun. Samba (een vrij software project dat Windows-compatibel bestands- en printerdelen aanbiedt, dat aanbevolen en gebruikt wordt door bedrijven als IBM, HP en Apple) zal vast en zeker niet op dat feestje uitgenodigd worden.
Men kan zich de vraag stellen in wat voor droomwereld deze mensen leven.
Webstaking, Demonstraties, Conferenties
Ondertussen mobiliseert FFII zijn 50,000 sympathisanten en 300.000 mensen die een petitie ondertekenden om te protesteren op het Internet en in Brussel op 14 april. De website demo.ffii.org vermeldt:
In februari 2002 heeft de Europese Commissie een richtlijn voorgesteld die softwarepatenten zou legaliseren. Het Europees Parlement daarentegen besloot in de plenaire stemming van 24 september 2003 om alle juridische achterpoortjes in het voorstel te sluiten en softwarepatenen expliciet te weren.
Op dit ogenblik buigt de Raad van Ministers zich over deze richtlijn. Hun interne werkgroep stelde voor om gewoon alle verduidelijkende amendementen van het Parlement te schrappen. Ze willen alles patenteerbaar maken.
Europa wil dit niet. We hebben het hen getoond op 27 augustus 2003. En we zullen het opnieuw tonen op 14 april 2004.
Sluit de hoofdpagina van je website uit protest
De site verschaft verschillende voorbeelden van protestpagina's en banners die webmasters kunnen gebruiken om de actie te ondersteunen.
De evenementen in Brussel op 14 april beginnen om 10.00h met een persconferentie in het Europees Parlement, zaal AG2. De betoging wordt gevormd om 11.30h voor het Europees Parlement. De deelnemers zullen t-shirts dragen met de slogan "Geen softwarepatenten -- Alle macht aan het parlement". Er zullen toespraken en optredens zijn.
De betoging wordt gevolgd door een interdisciplinaire conferentie in het Europees Parlement, weer in zaal AG2, om 14.00h. Onder de deelnemers van de intensief voorbereide discussie zijn leden van het Europees Parlement, officiele afgevaardigden van de Europese Commissie, van de Werkgroep van de Raad van Ministers en van het Europees Octrooi Bureau, software ontwikkelaars, economen en juristen van verschillende strekkingen.
zie Programma van de evenementen in Brussel
Meer dan 150 deelnemers hebben zich reeds geregistreerd bij FFII voor de actie.
In de maanden voor de Europese Parlementsverkiezingen van 10-13 juni, en vooral in de week na de Dag van Europa van 9 mei, zullen er aanvullende online betogingen en conferenties zijn in verschillende Europese hoofdsteden.
zie Local Action Days 2004/05/08-12
Koppelingen met voetnoten
Raadsdocument 8253/04
- Titel:
- Voorstel tot Richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad over de patenteerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen - Voorbereiding van de gemeenschappelijke positie van de Raad (Rapport)
- Datum van Upload:
- dinsdag 2004-04-06
- Titel:
- Voorstel tot Richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad over de patenteerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen - Voorbereiding van de gemeenschappelijke positie van de Raad (Toevoeging bij het Rapport)
- Datum van Upload:
- dinsdag 2004-04-06
- Le Conseil des ministres de l'Union européenne, actuellement présidé par l'Irlande, fait circuler un document de travail avec des contre-propositions aux amendements du Parlement européen. Contrastant avec la version du Parlement européen, la version du Conseil autorise une brevetabilité illimitée et l'applicabilité des brevets. D'après la version du Conseil, le "One Click shopping" d'Amazon est sans l'ombre d'un doute une invention brevetable, la publication de programmes sur un serveur constitue déjà une infraction et l'utilisation de formats de fichier brevetés dans un but d'interopérabilité n'est pas autorisée. Puisque la procédure de décision du Conseil est secrète, on ne sait pas qui appuie cette proposition au nom de quel gouvernement mais il est bien connu que le groupe de travail responsable est composé de fonctionnaires des bureaux des brevets nationaux et de gens proches de ce groupe qui ont également un siège côte à côte au cons eil administratif de l'Office européen des brevets.
- The European Commission's competition procedings against Microsoft have led to a verdict which gives a big boost to Microsoft's monopoly position in the OS market and helps Microsoft expand this position to other markets. While the Commission may have earned substantial revenues for itself by imposing a one-time fine of 1% of Microsoft's liquid cash reserves, the smallprint of the verdict gives Microsoft green light to kill its main competitors in the operating systems market. This smallprint was simultaneously reinforced through backroom deals in the Council's Patent Policy working party, of which copies have been leaked to FFII. Immediately after the announcments the stock value of MSFT rose by 3%.
- Het Ierse voorzitterschap van de EU-Raad heeft een document verspreid onder de verschillende ministeries, dat alternatieven suggereert voor de amendementen die het Europees Parlement (EP) gestemd heeft voor de richtlijn "over de octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen". De versie van de Raad legt, in sterk contrast met de EP-versie, absoluut geen beperkingen op wat betreft octooieerbaarheid en het afdwingen van octrooien. Volgens de huidige versie zouden "in computers geïmplementeerde" algoritmen en methoden voor bedrijfsvoering uitvindingen worden in de zin van het octrooirecht, en de publicatie van een functionele beschrijving van een gepatenteerd idee zou een patentinbreuk vormen. Communicatieprotocols en gegevensformaten zouden kunnen gepatenteerd worden en zouden dan niet vrijelijk te gebruiken zijn, zelfs niet voor interoperabiliteitsdoeleinden. Deze implicaties zijn echter misschien niet onmiddellijk duidelijk voor de onbedachtzame lezer. Hier proberen wij de misleidende taal van het voorstel te ontcijferen en haar implicaties uit te leggen.
- Tabular Comparison of the core part of the EU directive "on the patentability of computer-implemented inventions", so far with encoded numbering only and without comments.
- Samengestelde versie van de geamendeerde richtlijn "betreffende de octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen" waarvoor het Europees Parlement stemde op 2003-09-24.
- Op 28 augustus stelde het Europees Parlement de stemming van de voorgestelde EU richtlijn over softwarepatenten uit. De dag voordien hadden ongeveer 500 mensen zich verzameld voor een bijeenkomst aan het Parlement te Brussel, geruggesteund door een gelijktijdige online demonstratie waaraan meer dan 2000 websites deelnamen. De gebeurtenissen in en rond het Parlement werden uitvoerig belicht in het avondnieuws van de Belgische media en op verschillende internationale nieuwszenders. De petitie die het Europees Parlement oproept om octrooieerbaarheid van software niet toe te staan, kreeg er in de volgende paar dagen 50.000 nieuwe handtekeningen bij.
- John C. Dvorak, famous author in prestigious US magazine, says that the year 2003 marks a new height in the crisis of the patent system, which has gone berserk to the extent that it is almost causing civil unrest. Dvorak cites some texts from the ffii site and calls on readers to support the FFII.
- Introduction to Demos and related FFII Events in Brussels and elsewhere
- The Industrial Property Unit of the Commission of the European Communities (CEC) had stated in October 2003 that it finds the European Parliament's Amendments to its software patent directive proposal mostly inacceptable. In a confidential document distributed to EU member state governments in November 2003, the Commission's patent officials added some critical notes about each of the amendments of the European Parliament. The Commision points out that the text deviates from the practise of the European Patent Office in its use of the terminology and in its reasoning. This is enough for the Commission to find the Parliament's text inacceptable. Rather than examine the the merits of the Parliament's versus the EPO's approach, the Commission treats the EPO's approach as the absolute authority that must be followed and tries to find fault in the Parliament's legal logic, mostly by misunderstanding this logic or claiming that it is unclear or that it is at odds with some established practise. Some of these claims are provably untrue. The Commission's own proposal has been heavily criticised by prominent patent law experts for its incoherence and lack of clarity.
- Together with the European Commission and the European Parliament, the Council is one of the three pillars of the European Union, which jointly legislate in a co-decision procedure. It is a forum where the national governments and their specialised ministries meet. The question of how to limit patentability is handled in the "Council Working Party on Intellectual Property and Patents". This council has been holding increasingly frequent meetings to discuss the European Commission's proposal for a software patentability directive and come up with a counter-proposal. The national delegations are mostly composed of national patent office representatives or people whose career path is confined to the national patent establishment and who are factually dependent on this establishment in many ways. Some delegations, such as the french and belgians, have comprised independent delegates and been fairly critical of the CEC proposal. Others have been even more pro-patent than the CEC. All have focussed on textual questions and caselaw rather than on what kind of output they want from the legislation in terms of patents granted/rejected and economic policy objectives.
- The chief executive officers of Alcatel, Ericsson, Nokia and Siemens have signed a letter to the European Commission and the European Council which complains about the European Parliament's amendments to the proposed software patent directive, saying that these will effectively remove the value of most of the patents of their companies and thereby harm the competitiveness of Europe's industry and violate the TRIPs treaty. FFII points out that the Directive indeed threatens the interests of the patent departments of such companies, but not of the companies themselves: The letter is characterised by untruthful dogmatic assertions which say much about the thinking of patent departments and little about the interests of their companies, many of whose employees, especially software developers, support the positions of FFII.
- The Irish vice prime minister has unveiled a brochure which describes the agenda of the Competitiveness Council of the Irish EU Presidency. The brochure places high emphasis on the Community Patent and the IP Enforcement Directive and somewhat lower emphasis on the software patent directive, although it asserts that "effective instruments" for "protection" of "software inventions" form an "important underpinning" of the "knowledge based economy". The IE Presidency will try to bring about an agreement on the software patent directive at the May meeting of the Competitiveness Council.
- Het Europees Parlement heeft gestemd voor een wetgeving die software en methoden voor bedrijfsvoering expliciet van octrooieerbaarheid zou uitsluiten. Niettemin is de octrooiwetgeving nog steeds grotendeels in handen van ministeriële octrooiexperten, waarvan velen jarenlang voor onbeperkte octrooieerbaarheid hebben geijverd. Deze situatie vraagt om een nauwgezette opvolging en een resolute actie door parlementairen en bezorgde burgers.
- Tim Frain, head of Nokia's patent department, is a "permanent resident" of the European parliament and has used every opportunity to ask politicians in Brussels and in Finland to support the European Commission's software patentability directive. He is present at conferences everywhere. He argues that small companies badly need software patents because otherwise their ideas might be stolen by large companies. Interestingly, most of the software which Nokia uses in its mobile phones is written by Opera, a relatively small (120 employees) company which has actively supported the Eurolinux campaign against software patents. Frain's department is one of the most active producers of software patents in Europe. Here you find an overview of their applications at the European Patent Office.