Betreft : octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen
Op 20 februari 2002 heeft de Europese Commissie haar voorstel voor een
richtlijn betreffende de octrooieerbaarheid van in computers
geïmplementeerde uitvindingen ingediend. Op 16 en 17 juni e.k.
komt deze richtlijn voor in de Commissie Juridische Zaken van het
Europees parlement en op 30 juni e.k. in de plenaire vergadering.
Het Economisch en Sociaal Comité heeft over deze maatregel een
standpunt ingenomen in de vergadering van 18-19 september 2002. In zijn
conclusie geeft het Comité er de voorkeur aan dat het voorstel
van de Commissie grondig wordt herzien. Het Comité is het
erover eens dat ook in de softwarebranche nagedacht moet worden over de
rechtsbescherming van programma’s. De vraag die het Comité
zich stelt is echter of deze maatregel daarvoor de meest geschikte is.
Unizo sluit zich aan bij de kritiek van het Economisch en Sociaal
Comité op het voorstel.
De Commissie legt nergens uit hoe dit octrooi programmaontwikkelaars
beter tegen kopiëren beschermt dan het auteursrecht. Ook ontbreekt
iedere analyse waaruit zou blijken dat octrooien voor in computers
geïmplementeerde uitvindingen de KMO en micro-ondernemingen
voordelen zouden bieden. Tot op heden kon de softwarebranche in Europa
tot bloei komen onder de paraplu van het auteursrecht, dat dus geen
investeringsbelemmering bleek te vormen. Ook kunnen octrooien in deze
branche monopolistische posities versterken.
Minstens dient men in de richtlijn voldoende zekerheden in te bouwen
zodat de bescherming die de richtlijn biedt beperkt blijft tot strict
technische software-oplossingen en zodat economische gebruiken en
handelsmethodes hiervan uitdrukkelijk uitgesloten worden. Dit is een
minimale vereiste om deze snel ontwikkelende branche zich verder te
laten plooien, ook tot voordeel van de gebruikers. Hiermee pleit Unizo
niet voor gratis maar wel voor betaalbare software. In deze sector moet
dagelijks geïnvesteerd worden en dit wordt onmogelijk gemaakt voor
de KMO door het uitbreiden van de octrooimogelijkheid tot de sfeer van
de intellectuele eigendom en toepassingen van algemeen economische aard.
Het is duidelijk dat software verschilt van industriële producten,
die uitstekend door een octrooi beschermd kunnen worden. Software is
geen uniek product maar bouwt voort op vroegere ideeën. Nieuwe
ontwikkelingen door KMO’s zouden door de octrooibescherming (nagenoeg)
onmogelijk gemaakt worden. Een onderzoek naar de moeilijkheden en
gevolgen voor KMO’s ontbreekt in de analyse voorafgaande aan het
voorstel tot richtlijn. Buffers om eventuele misbruiken tegen te gaan,
zijn niet ingebouwd. Het effect van deze maatregel op de KMO’s moet
vooraf grondig wordt onderzocht.
Het debat over deze problematiek in Europa is duidelijk nog niet
afgerond. Unizo pleit voor verder grondig onderzoek gelet op de
verregaande economische implicaties van deze maatregel op de KMO in
Europa.